Patriotyzm. Po co na nowo redagować?
Bez wpojonego w serce i duszę, bez „wkulturowanego” patriotyzmu – obok innych cnót – to jak bez ręki i bez nogi. Bez głowy nawet.
Patriotyzm – to pożądanie świetności, dostatniości, wielkości i chwały dla Matecznika, Ojczyzny. I wszystkiego, co mateczne i ojczyźniane. Bo to nasza scheda, spuścizna, wiano, dziedzictwo, ojcowizna, swojszczyzna, aktywa.
Patriotyzm dla spełnienia tych pożądań pobudza do codziennego, cierpliwego trudu i do czynów bohaterskich. Pobudza też do sojuszy typu „z kim przestajesz”: nie jest patriotą, kto kuma się z wrogiem albo znanym szubrawcem.
Dla szarego ludu patriotyzm „punktuje” się w kilku-kilkunastu wymiarach: chwalebne albo znaczące daty, wzorcowe postacie, nasycone Tradycją symbole. Kiedy się one zdarzają – powstajemy albo klękamy, w każdym razie nasza obojętność byłaby nie na miejscu, nawet jeśli nas nikt nie widzi.
Nosi się patriotyzm w sumieniu: co z tego, że zdołamy innych zwieść niczym dewoci, jeśli w sobie samych wiemy, że to tylko gra?
Nie jest patriotyzmem szukanie chwały „swoich” WOBEC „obcych”. Tym bardziej „przeciw”. Jest za to umiejętność przekonania „obcych”, że jesteśmy z jakichś kardynalnych powodów godni poważania. Podobnie jak nasza własna gotowość do poważania „obcych”.
No, i patriotyzm raczej nie podlega modom. Zmieniały się Ojczyzny (ta gnieźnieńska, ta krakowska i ta warszawska – to raczej inne postacie tego samego) – ale patriotyzm nie ulega zmianie. Myślę sobie w związku z tym, że łatwiej będzie wygenerować globalny patriotyzm Ziemianina, niż kontynentalny patriotyzm Europejczyka. Nie udało się zresztą ani z „człowiekiem radzieckim”, ani z Chińczykiem (ten ludny kraj – to wiele narodowości stłamszonych jednym państwem), ani z Hindusem, kulawo i częściowo tylko funkcjonuje w ludziach fenomen arabski czy amerykański.
Słucham i oglądam – nie da się tego obejść – coraz bardziej wielowarstwowych dyskusji o wydarzeniach 11 listopada. I staram się w nich odnaleźć patriotyzm. Może się uda…