Przeciw Państwu Ażurowemu
Na początek ważna, może przydługa dygresja. Otóż kilka dni temu (jeszcze w starym roku) zabrałem pisemnie głos w dyskusji na tematy społeczne i polityczne, która ma się dopiero odbyć (10 stycznia 2015 w Ostrowie Wielkopolskim, dziś jest 6 stycznia). Na to spotkanie kilku „wiodących” wyraźnie mnie zaprosiło. Zrobiłem to pisemnie, bo wiadomo, że kiedy zbiera się kilkudziesięciu ludzi, może dwustu – to nie ma miejsca na obszerne wypowiedzi, raczej ma wtedy miejsce tzw. pozycjonowanie, szukanie racji pozamerytorycznych. Dlatego podałem swój punkt widzenia, zaznaczając wyraźnie, że jest to głos w dyskusji (nie ja jeden tak zrobiłem). Dostarczyłem ten tekst (chyba 8 stron[1]) na grupę FB-ową. Komentarze mnie nie zaskoczyły, ale przeraziły. Żaden z nich nie odnosił się do głównych (jasno wyróżnionych) wątków mojego artykułu, każdy natomiast zawierał albo kąśliwą uwagę wytykającą (sprawdziłem, niesłusznie) jakąś nieścisłość, albo zauważał, że przemawiam „trudnym” językiem, nie do odczytania dla „ludzi prostych”. Ostatecznie „dobił” mnie komentarz, że spotkanie ma charakter przygotowań do wyborów (parlamentarnych). Wtedy poddałem w wątpliwość sens swojego w nim uczestnictwa (napisałem: pogadajcie sobie swoim prostym językiem wyborczym, zdobywajcie urzędy i apanaże, bo Naród o niczym innym nie marzy, tylko o Was). Zacichło, po czym odezwał się znany w tym gronie pozycjoner i szyderca z pytaniem: czy wolno twoje poglądy krytykować? Wolno, ale akurat jego wcześniejsza „krytyka” brzmiała: „wyraźnie chcesz coś spłodzić, zrób sobie test ciążowy”. Wtedy podziękowałem grupie i już nie wiem, co się tam dalej dzieje. A organizatorowi, który zapraszał koniecznie, żeby „nie było jak z Wrocławiem” (nie dotarłem), napisałem: przyłapałeś mnie, nie pojadę do Ostrowa.
Choć zdarzają mi się teksty łatwe, lotne, potoczyste i seksowne[2] – to rzeczywiście na co dzień piszę językiem „trudnym”, a na swoje usprawiedliwienie mam to, że piszę najczęściej do grup i środowisk animatorskich i dyskutujących, a nie do „szarego człowieka”, jak również to, że w ciągu kilkudziesięciu ostatnich lat dorobiłem się poważnych (tak sądzę) refleksji i konceptów, utworzyłem niemało własnych pojęć, lepiej objaśniających rzeczywistość niż te „zwykle” używane (tak sądzę). Specjalne przykrawanie mojego dorobku do języka prostego, zwłaszcza na użytek gry wyborczej (o, naiwności!) – mija się z celem. Gdybym miał ambicje i talenty polityczne – może bym spłycał i polaryzował swoje wypowiedzi. Ale ja zabieram głos w formule eksperckiej (niech to brzmi bucowato), w dodatku mając świadomość „tygla, rynku, dysputy, demokracji”. Kto nie ma ochoty na trud wczytania się – niech ze swojego braku ochoty nie czyni mojej wady.
Poniższa notka najprawdopodobniej otworzy mój esej o Państwie Równoległym (L’ État parallèle). Jest to jeden z najtrudniejszych tekstów, jaki udało mi się popełnić: liczne pojęcia własne, mnóstwo przypisów, wiele linków do innych tekstów, wielopiętrowe zdania. Kiedy sam napotykam podobne teksty – najpierw je przeglądam, potem studiuję, potem porównuję ze swoimi przemyśleniami. Wtedy decyduję, czy będę cytował, czy zapomnę.
Trochę mszczę się tym wstępem na swoich „krytykach”, którzy nie dość, że są w większości intelektualnie leniwi (sygnalizują też dość ograniczoną erudycję, przykro mi to mówić), to jeszcze czują potrzebę ukłucia „mądralińskiego”, obalając jego akapity spostrzeżeniem, że postawił przecinek w złym miejscu, nawet nie próbując zmierzyć się z treściami i autorem.
* * *
Kiedy jeszcze nie było Państwa (państwo: skonsolidowane konstytucyjnie urzędy, organy, służby kreujące i egzekwujące prawo, sprawujące legitymizowaną lub uzurpatorską władzę nad Krajem, czyli zasobami naturalnymi i gospodarczo-kulturowymi, i Ludnością obfitą w naturalną żywotność ekonomiczną oraz w przedsiębiorczość) – między niezwiązanymi niczym Krajem a Ludnością kształtowały się stosunki spontaniczne. Ich najdojrzalszą formułą jest Rolnictwo[3] i Sozologia[4] (planistyczna). W tej formule Człowiek zmaga się z Naturą, eksploatując jej możliwości i ryzykując skutkami własnych błędów (np. nadmiernej eksploatacji) czy obiektywnych niedogodności (klimat, katastrofy).
Mając powyższe na uwadze funkcję Państwa rozumiem jako cywilizowanie działań Człowieka w następujących wymiarach:
1. Kultura gospodarowania (rozwiązania, obyczaje, prawa rządzące stosunkami Człowieka z Naturą);
2. Kultura polityczna (rozwiązania systemowo-ustrojowe zawiadujące stosunkami międzyludzkimi);
3. Antycypacyjne zapobieganie błędom ludzkim i niedogodnościom obiektywnym gospodarowania, budowanie swoistego kokonu[5] kulturowo-cywilizacyjnego;
4. Mnożnikowanie działań Człowieka wobec Natury (nastawionych na reprodukcję indywidualnego i zbiorowego dostatku);
5. Potęgowanie możliwości Natury i Człowieka;
Tych pięć punktów – rozumianych jako legitymizacja wszelkiego Państwa – to obowiązek Państwa wobec Obywateli, niezależnie od ładu administracyjnego i ideologii zawiadującej Państwem. Taki obowiązek[6] od zawsze brali na siebie tyrani i demokraci, carowie i przywódcy, mocarze i inteligenci. Nawet jeśli powodowani byli niskimi pobudkami.
Przyjmuję, że pożądany model Państwa to taki, w którym wszelka niejednoznaczność w powyższym pięciopunktowym programie jest likwidowana w zarodku. Niejednoznaczność rozumiem jako probabilistyczną możliwość przyjęcia więcej niż jednego rozstrzygnięcia w identycznych okolicznościach-warunkach. Zastrzegam, że nie mówię o „uprzedmiotowieniu” decyzji i decydentów, o zamknięciu możliwości decyzyjnych w ramach totalnych (wszechobecnych, gęstych, ciasnych) regulacji, tylko o woluntarystycznej dowolności decyzji, która pozwala problemy identyczne (co do faktów i okoliczności) kończyć odmiennymi, być może sprzecznymi rozstrzygnięciami[7].
Otóż założenie powyższe jest współcześnie niemal nieobecne, w każdym razie trudno znaleźć jakąkolwiek niszę prawną, formalną, w której panuje jednoznaczność rozstrzygnięć w stopniu zadowalającym poczucie przyzwoitości[8]. Słowem „przyzwoitość” posługuję się często, kiedy wchodzę w temat deontologii[9], utylitarności[10], charytoniki[11]. Twierdzę, że Państwo i jego 5 wymienionych wcześniej funkcji poddane jest procederowi, który można nazwać apostazją[12] od przyzwoitości. Jest to patologia zżerająca Państwo jako fenomen cywilizacyjny, co uzasadnia pogląd, iż fenomen ów wyczerpał swoje możliwości sprawnego zarządzania Krajem i Ludnością, potrzebuje pasjonarnego[13] zastrzyku (defibrylacji[14]) albo obumrze, niezależnie od tego, kto obumieranie państwa postuluje[15].
Pora wprowadzić pojęcie Państwa Ażurowego. Słowo „ażur” kojarzy się nam najczęściej przyjemnie[16]. To jednak przyjemność złowróżbna, przewrotna. Ażur oznacza możliwość „przeniknięcia” przez rozmaite nieciągłości (patrz: residua i derywacje[17]). Państwo Ażurowe w swej istocie powoduje, że jedni się odeń odbijają, a inni je przenikają bez trudu. Jednych ono uciska bez szans „wywinięcia” się, inni zaś nie zauważają ucisku, a na pewno go nie doświadczają. Ażurowość Państwa prowadzi do „błędu autotelicznego”[18], polegającego na przypisywaniu mu świadomej polityki „niesprawiedliwości społecznej” – i na tym rozmaite racje polityczne budują atmosferę niepokoju, protestu, misję „wielkiej naprawy”, w rzeczywistości zaś legitymizują swoją „antysystemowość” i mącą w głowach nędzarzy (patrz: homo sacer[19], l’uomo senza contenuto[20]).
Bo nie ma w tym owej marksowskiej „klasowości” (gdzie Państwo ewidentnie i otwarcie służy jednej klasie społecznej, np. wyzyskiwaczom kapitalistycznym, kosztem proletariatu[21]), tylko reguły – jeśli są – kształtowane są od podstaw, tak jak pierwotnie, w okresach przed-państwowych, kształtowały się stosunki Człowieka z Naturą. Państwo staje się – poprzez swoją ażurowość – kolejnym elementem, aspektem, wyrazem Natury.
Właśnie ażurowość Państwa jest największą dolegliwością współczesną, ale też okazją dla wszystkiego co samorządne i spółdzielcze. Państwo Równoległe – mój podmiot liryczny ostatniego czasu – wniknie w ażur jako jego komplementarium.
Natura jest ażurowa w opisanym wyżej sensie[22]. W obcowaniu z nie dającą się wszak „ogarnąć” Naturą jednym „się przydarza” – innym nie, bez zasad, norm, standardów, procedur, algorytmów. Znakomicie rozumieją to zwierzęta domowe, które z dobrodziejstwem inwentarza przyjmują zdarzenia i sprawy, dziwiąc się (możnaby powiedzieć), że ich właściciele tak się wszystkim przejmują.
Państwo Ażurowe to takie, które:
1. Losowo (przypadkowo), a tylko niekiedy „planowo” wobec jednych jest bezwzględne i stanowcze, a wobec innych nieśmiałe i gotowe do negocjacji;
2. Pozwala na dowolność – nawet prowadzącą do sprzeczności – w interpretowaniu przepisów i okoliczności;
3. Nie nadąża z realizacją swoich zobowiązań i projektów-programów, ale z drugiej strony bywa źródłem wszelkich, nawet nienależnych obfitości i ulg;
4. Przyzwala wybiórczo na „prywatyzowanie” swoich prerogatyw, a nawet bywa „łupem” (np. wyborczym) klik, koterii i kamaryl;
5. Nie kontroluje rozmaitych „cesji” i „delegacji” swoich uprawnień i mocy (przymus, przemoc), które stają się przedmiotem „wtórnego obrotu”, w tym komercyjnego;
6. Sekretnie i wbrew wszelkim racjom społecznym zarządzane jest metodą „jemioły” przez Państwo Stricte”[23];
7. Ostatecznie popada w proces „autoignorancji”[24], skupiając swoją państwowo-nomenklaturową uwagę na pomyślności własnej (oczkiem w głowie Budżet a nie Kraj i Ludność), otaczając się „twierdzą konstytucyjną” (murem z praw, przepisów, immunitetów, dopuszczeń, wtajemniczeń, procedur, algorytmów, certyfikatów – zza którego bezkarnie można „razić” naturalną żywotność ekonomiczną, przedsiębiorczość, obywatelskość, samorządność);
Przez jakiś czas mocno stawiałem na nazywanie takiego systemu-ustroju Mega-Neo-Totalitaryzmem, z czym pryncypialnie nie zgadzał się choćby St. Bratkowski, nestor polskiego dziennikarstwa, człowiek od lat wytykający ustrojom i państwom niedostatki, piewca samorządności i spółdzielczości, dziś redaktor portalu Studio Opinii. Ustąpię, zachowując tę paskudną nazwę dla tego wymiaru Państwa Ażurowego, która okopała się w Twierdzy Konstytucyjnej i realizuje warstwowy model gospodarczy[25].
Wojownicy o sprawiedliwość społeczną, o likwidację „państwa w państwie”, o poważniejszą partycypację obywatelską w Budżetach, o minimalizację rozmaitych wykluczeń, o likwidację mechanizmów deprywacyjnych – powinni przestać szukać sensu dla swoich zmagań z państwem kapitalistycznym (w marksowsko-leninowskim rozumieniu), tylko zastanowić się, czy istnieje Państwo Ażurowe i co z tego wynika.
Ale to moje zdanie. Do dyskusji. Można krytykować[26] (krytyka: analiza zakończona poparciem lub uzasadnionym odrzuceniem albo propozycją korekt).
[2] Patrz: https://publications.webnode.com ;
[3] Rolnictwo rozumiem jako przestrzeń społeczną obejmującą gospodarowanie żywymi (roślinnymi i zwierzęcymi) zasobami naturalnymi oraz dziedziny wspierające to gospodarowanie: wytwarzanie narzędzi, nawozów, środków ochrony, pasz, melioracje, edukację, doradztwo, itd., itp.;
[4] W. Michajłow definiuje sozologię jako: Nauka o przyrodniczych i doraźnych skutkach, a także dalszych następstwach przemian zachodzących zarówno w naturalnym, jak i uprzednio już odkształconych układach przyrody na mniejszych lub większych obszarach biosfery w wyniku działalności społecznej i gospodarczej człowieka oraz o skutecznych sposobach zapobiegania jej ujemnym następstwom dla społeczeństwa lub przynajmniej o możliwościach maksymalnego ich załagodzenia. Sozologia planistyczna – to: dostosowywanie obiektów i działalności człowieka do środowiska naturalnego, modelowanie struktury środowiska, dostosowywanie ekonomii. Por.: znakomity artykuł Józefa M. Dołęgi wyjaśniający pojęcie: https://ekorozwoj.pol.lublin.pl/no2/b.pdf (str. 15);
[5] Na ten temat głoszę pogląd o nieuchronnym, niezbyt odległym w czasie, a właściwie już trwającym rozpadzie gatunku „człowiek” na dwa fenomeny: fenomen szlachetny, otoczony kokonem dostatku w postaci wygód technicznych, bezpieczeństwa systemowo-ustrojowego (prawa), edukacji, ochrony zdrowia (w tym psychicznego), higieny sanitarnej, socjatrii-remutualizacji, trwałych źródeł dochodu, zabezpieczenia emerytalno-rentowo-socjalnego, oraz fenomen podły, który nie tylko pozbawiony jest (całkowicie lub częściowo) owego kokonu, ale też wystawiony jest na – prawie zawsze wrogie – działanie „surowego” otoczenia zdegradowanego na potrzeby owego niedostępnego kokonu: tu wykluczenie polega nie na zamknięciu drzwi do „składu z kokonami”, ale na obligatoryjnym zamieszkiwaniu „śmietniska”. Ukułem też w tej sprawie pojęcie „trash socjety”. Patrz: http://publications.webnode.com/news/polska-„ś”-trash-society/ , https://publications.webnode.com/news/dostatki%2c-dostępy%2c-dobrobyty/ , https://publications.webnode.com/news/w-poszukiwaniu-nowego-dekretu/ , https://publications.webnode.com/news/plebs%2c-masy%2c-publika%2c-elektorat%2c-szaracy%2c-lud%2c-pospolstwo%2c-prolet%2c-gawiedź%2c-tłuszcza/ , https://publications.webnode.com/news/forma-podmiotowości%3a-między-dysydencją-a-biopolityką/ , https://publications.webnode.com/news/samorządne%20zarządzanie%20kokonem%20%282%29/ , https://publications.webnode.com/news/sztuczności-i-naturalności/ , https://publications.webnode.com/news/dlaczego-wciąż-jeszcze-żyjemy-/ ;
[6] Za Pedią: Racja stanu (fr. raison d'État, łac. ratio status) – nadrzędny interes państwowy, interes narodowy, wyższość interesu państwa (niekiedy w domyśle: społeczeństwa – JH) nad innymi interesami i normami, wspólny dla większości obywateli i organizacji działających w państwie lub poza jego granicami, ale na jego rzecz. Za twórcę nowożytnej koncepcji racji stanu uważany jest Niccolò Machiavelli, natomiast pierwsze użycie terminu „racja stanu” przypisuje się arcybiskupowi Giovanniemu della Casa. Francuski myśliciel polityczny Cardin Le Bret twierdził, że król powinien rządzić sprawiedliwie, są jednak przypadki (jednym z nich była według Le Breta i Richelieu wojna trzydziestoletnia i udział Francji w tym konflikcie), kiedy władca powinien porzucić etykę i postępować tak jak nakazuje racja stanu (raison d'état). Racja stanu, choć różnie rozumiana, przedstawiana bywa jako kwestia nadrzędna. Powołują się na nią organizacje i partie polityczne bez względu na orientacje ideowe. Zwykle dotyczy zagadnień suwerenności kraju, jego pozycji ekonomicznej oraz pozycji w sojuszach gospodarczych i politycznych. Racją stanu kieruje się mąż stanu;
[7] Precedens de iure, znany w anglosaskim wymiarze sprawiedliwości, częściowo usuwa ten mankament: sąd orzekający w sprawach późniejszych ma prawny obowiązek przestrzegania wyroków sądowych wydanych w sprawach poprzednich. Obowiązek wynika z zasady stare decisis (szerzej: stare decisis et non quieta movere, czyli: pozostań przy podjętej decyzji), zgodnie z którą sprawy raz już w pewien sposób rozstrzygnięte nie powinny być rozstrzygane inaczej w przyszłości;
[8] Za Marcinem Wolskim: do wielu słów skazanych na wymarcie dołączyła przyzwoitość. Przyzwoitość – nieodzowny składnik kindersztuby, a zarazem harmonii w stosunku do świata i do siebie. Przyzwoitość nakazująca współczucie dla pokonanych, szacunek do przeciwnika, litość dla słabszych, zrozumienie dla grzesznych, wspaniałomyślność dla skruszonych, wybaczenie dla zmarłych – była jednym z elementów cywilizacji Zachodu zbudowanej na fundamencie chrześcijaństwa. Nie znały tych cnót Azja (z wyjątkiem tej buddyjskiej) ani przedkolumbijska Ameryka. „Gdy nie wiadomo, jak się zachować, na wszelki wypadek trzeba zachować się przyzwoicie” – brzmi słynny bon mot Antoniego Słonimskiego. Choć, przyznajmy, sam autor nie zawsze się do niego stosował i jakoś nie zaszczepił tej maksymy swojemu „wielkiemu sekretarzowi” Aaaadasiowi. Por.: https://www.gazetapolska.pl/25208-wymierajace-slowa-przyzwoitosc );
[9] Deontologia – to bezinteresowne oferowanie pełnego (dostępnego) profesjonalizmu własnych działań każdemu, bez dyskryminacji, przywilejów, warunków;
[10] Utylitarność – to bezwarunkowe i bezinteresowne nastawienie na maksymalną użyteczność (społeczną) własnych działań, niezależnie od okoliczności;
[11] Charytonika – to bezwarunkowa i bezinteresowna skłonność niesienia pomocy każdemu, kto nie umie lub nie może samodzielnie funkcjonować w okolicznościach faktycznych i-lub systemowo-ustrojowych;
[12] Apostazja (gr. ἀποστασία – odstąpienie, bunt; z ἀπό (apo) – od, στάσις (stasis) – postawa, pozycja) – porzucenie wiary religijnej. W pierwotnym znaczeniu – całkowite porzucenie wiary chrześcijańskiej; termin został również adaptowany do ogólnych pojęć religioznawczych oraz wykorzystywany przez religie i wyznania niechrześcijańskie. Ja używam tego słowa w znaczeniu: odstępstwo od tego, co moralnie i społeczno-ekonomicznie prawidłowe i pożądane. Patrz: https://publications.webnode.com/news/obywatele-czy-wyznawcy/ , https://publications.webnode.com/news/wiara-organizacja-wspolnota/ , https://publications.webnode.com/news/inwokacja-dla-władcy-imperatywy%2c-organiczność%2c-wenalia/ , https://publications.webnode.com/news/metafora-komunarność-entropia-społeczna/ , https://publications.webnode.com/news/ubuntu-i-inne-pomysły-na-życie/ , https://publications.webnode.com/news/wyzwania-teoretyczne-intelektualne-koncepcyjne-/ ;
[13] Pasjonarność jako pojęcie wprowadził do obiegu Lew Gumilow, opisując procesy kulturowo-cywilizacyjne: rozumiał ją jako wewnętrzny, przyrodzony dynamizm zbiorowy-społeczny. Patrz: https://publications.webnode.com/news/co%20powino%20być%20za%20darmo/ , https://publications.webnode.com/news/innowacyjne-czary-mary/ , https://publications.webnode.com/news/rzeszoto-między-zniewoleniem-a-zmeneleniem/ , https://publications.webnode.com/news/innowacyjni%2c%20nowocześni%2c%20postępowi/ , https://publications.webnode.com/news/obumierać%20nieładnie/ ;
[14] Defibrylacja, defibrylacja elektryczna – zabieg medyczny, stosowany podczas reanimacji. Polega na zastosowaniu impulsu elektrycznego prądu stałego o określonej energii poprzez powierzchnię klatki piersiowej w celu wygaszenia najpoważniejszych zaburzeń rytmu serca – migotania komór (łac. fibrillatio ventriculorum) oraz częstoskurczu komorowego bez tętna. Defibrylacja dosłownie oznacza zakończenie migotania komór. Jest jedyną, a zarazem skuteczną metodą, zwiększającą szanse przeżycia podczas ciężkich zaburzeń pracy serca. Wykonana w ciągu 3 minut od utraty przytomności pozwala na przeżycie w 75% przypadków. Migotanie komór leży u podłoża zdecydowanej większości przypadków nagłego zatrzymania krążenia u dorosłych, które prowadzi do śmierci klinicznej;
[15] Najprawdopodobniej jako pierwszy wieszczył obumarcie fenomenu Państwa Karol Marks, który przewidywał, że powszechniejąca samorządność i spółdzielczość (zrzeszenie zrzeszeń wolnych wytwórców) ostatecznie uczyni zbędnymi zarówno organy, urzędy, służby i prawo, a rosnąca obywatelskość (wystarczające rozeznanie w sprawach publicznych i bezinteresowna, bezwarunkowa skłonność do czynienia ich lepszymi) spowoduje zamieranie prerogatyw państwowych, w tym zorganizowanego przymusu i przemocy. Patrz: https://publications.webnode.com/news/stare-zwisa-nowe-powiewa/ ;
[16] Ażur (z franc. ajour – dziurka) – rodzaj zdobienia polegający na wycięciu w materiale otworów o ozdobnym kształcie, skomponowanych tak, aby prześwitywała przez nie płaszczyzna tła. Ten ozdobny układ otworów wykonywany jest w dowolnym materiale i tworzy zespół dekoracyjny. Ażur stosowany jest zarówno w rzemiośle artystycznym (kraty, ozdobne siatki) jak i tkaninach artystycznych. W architekturze ażur jest zespołem dekoracyjnym w postaci elementów ozdobnych np. balustrad, przezroczy, maswerków. Występował we wszystkich epokach architektonicznych. Jest typowy dla sztuki mauretańskiej, hinduskiej, gotyckiej i późnoruskiej. Jeżeli w detalu architektonicznym otwory są zamknięte w tle, wówczas nosi on nazwę ażuru ślepego. Kompozycje ażurowe stosowane są dla podniesienia wrażenia lekkości i delikatności;
[17] Wg V. Pareto to, co dostrzegalne – jest derywacją a to, czego nie postrzegamy to rezydua. Rezydua mogą stać się derywacjami. Rezydua – to świadomościowe wyrazy popędów, decydują o motywach zachowań jednostkowych: wynikają z psychologicznej postawy, są ukrytym, nie sformułowanym, najsilniejszym elementem oddziaływania na ludzi, utrwalają wyobrażenia, są niezmienne, sprawiają, że życie społeczne ma charakter względnie trwały, z Rezyduów wynikają Derywacje – przekonania ludzi o własnych działaniach: to osłona, swoista metoda maskowania rzeczywistych źródeł zachowań społecznych człowieka, twory kulturowe, które są naturalną ludzką reakcją na rezydua i są przyjmowane ze względu na przydatność w uzasadnieniu rezyduów, celem derywacji jest ukazanie logiczności, wzniosłości działań ludzkich, są zmienne (zakodowana jest w nich zmienność), tworzone są w odwołaniu się do imperatywu (nakaz moralny), tworzone w oparciu o autorytet i o uczucia, z derywacji tworzą się teorie – wizje rzeczywistości społecznych. Wielu z B uważa, że przeciwstawia się A dla dobra C, dla sprawiedliwości, wolności, część z A też tak myśli i przyłączają się do B. Dlatego początkiem końca każdej elity jest szerzenie się uczuć humanitarnych, sentymentalizmu, bo nie jest wtedy w stanie bronić swoich decyzji. Taka elita nie jest gotowa do stoczenia walki w obronie swoich decyzji, musi ustąpić innej elicie posiadające męskie przymioty. Głoszone zasady sprawiedliwości, humanitaryzmu nie będą stosowane do upadającej elity. Patrz: https://www.eduteka.pl/doc/rezydua-i-derywacje ;
[18] Znaczenie słowa "autoteliczny" łatwo wyjaśnić podając jako przeciwieństwo słowo "instrumentalny". Otóż "autoteliczny" znaczy tyle, co "będący celem sam w sobie", podczas gdy instrumentalny to nic innego jak "będący środkiem do jakiegoś celu". Nie wnikając w szczegóły, rozróżnienie jest dosyć intuicyjne: jeżeli przebywamy na wakacjach, które stanowią dla nas wartość samą w sobie i nie prowadzą do żadnych innych celów, są one właśnie wartością samoistną (autoteliczną). Jeśli natomiast są one środkiem do celu, jakim jest np. odwiedzenie wszystkich kontynentów, czy zgromadzenie materiałów do publikacji- wówczas nazwiemy je "instrumentalnymi". Jak jednak wygląda to w praktyce? Czy praca, którą lubimy, jest wyłącznie autoteliczna, czy może wyłącznie instrumentalna? A może w rzeczywistości obie te kategorie łączą się i trudno wskazać cokolwiek wyłącznie "będącego celem samym w sobie" albo wyłącznie prowadzącego do realizacji jakiegoś celu? Wydaje się, że głębsze zastanowienie nad w zasadzie dowolnym fragmentem naszego życia- nauką, wyjściem na piątkowe piwo, amatorskim treningiem, czy wyjazdem w góry- może przynieść wniosek, że poniekąd nawet coś co wydaje się wyłącznie sensowne "samo w sobie" służy realizacji (często nieuświadomionych) celów, przybierając zatem formę instrumentalną. Zaczerpnięto z https://www.scelina.pl/autoteliczny-instrumentalny.html ;
[19] Homo sacer (łac. „święty człowiek” lub „przeklęty człowiek”) – wg. Pedii niejasne pojęcie prawa rzymskiego: osoba, która jest społecznie wykluczona, może być zabita przez kogokolwiek, ale nie może być poświęcona w trakcie rytuału religijnego. Osoba taka jest pozbawiona wszystkich praw, a jej życie jest uważane za godne potępienia. Giorgio Agamben użył tego pojęcia na potrzeby swojej książki Homo sacer: suwerenna władza i nagie życie. Agamben opisuje homo sacer jako jednostkę, która istnieje w prawie jako zesłaniec. Uważa, że to paradoks: tylko dzięki prawu społeczeństwo może uznać jednostkę za „homo sacer”, tak więc prawo, które nakazuje wykluczenie, jest tym samym, co daje jednostce tożsamość. Agamben utrzymuje, że życie istnieje w dwóch aspektach. Jeden to naturalne, biologiczne życie, a drugi to życie polityczne. To życie Agamben ustosunkowuje do opisu „nagiego życia” uchodźcy w Korzeniach totalitaryzmu Hannah Arendt (1951). Mówi on, że efekt homo sacer to rozłam czyjegoś życia biologicznego i politycznego. Jako „nagie życie” homo sacer poddaje się suwerennemu stanowi wykluczenia i, chociaż ma życie biologiczne, nie ma znaczenia politycznego;
[20] Pojęcie „L’uomo senza contenuto” stworzył Giorgio Agamben w eseju o tym tytule u początków swojej filozofii społecznej (na wiele lat przed dojrzałą, ale mniej „rewolucyjną” książką „Homo sacer”). Pojęcie to, dosłownie oznaczające „człowiek wyzuty z treści”, wskazuje na osobników tak bardzo poddanych rozmaitym moralnym i społecznym deprywacjom, że nie mają nic dopowiedzenia, nawet sobie samym, są przy tym rozproszoną zbiorowością amorficzną, niezdolną do gromadzenia się wokół zdefiniowanego interesu społecznego, składającą się z pozbawionych więzi „osobnych” osobników. Patrz: https://publications.webnode.com/news/jezusologia/ , https://publications.webnode.com/news/natręctwo-polityczne/ , https://publications.webnode.com/news/ukraińska-orphania/ , https://publications.webnode.com/news/rzeszoto-między-zniewoleniem-a-zmeneleniem/ ;
[21] Najlepiej ten „błąd autoteliczny” widać w staraniach rozmaitych ruchów typu „indignados”, w Polsce przybierających postać flibustiersko-podskakiewiczowską, głośną i nieskuteczną oraz esencjalnie „niecelną” programowo (Oburzeni, Niepokonani, Zmieleni, Nowa Lewica, Sierpień’80, Ruch Sprawiedliwosci Społecznej, Porozumienie Socjalistyczne, Komitet Pomocy i Obrony Represjonowanych Pracowników, Komitet Obrony Pracowników, Ruch Lokatorski, Samoobrona, Ruch Palikota, itd., itp.,), poszukujących gorączkowo nowocześniejszego zamiennika słów „proletariat” czy „klasa robotnicza” (stąd np. „wykluczeni”). Patrz: https://publications.webnode.com/news/na-czubku-języka-prawość-%3d-wolność/ ;
[22] Nazwijmy ją „ażurem nieuporządkowanym”, choć zdarzają się jej fraktale, czyli samopodobieństwa. Fraktal (łac. fractus – złamany, cząstkowy, ułamkowy) w znaczeniu potocznym oznacza zwykle obiekt samo-podobny (tzn. taki, którego części są podobne do całości) albo "nieskończenie subtelny" (ukazujący subtelne detale nawet w wielokrotnym powiększeniu). Ze względu na olbrzymią różnorodność przykładów matematycy obecnie unikają podawania ścisłej definicji i proponują określać fraktal jako zbiór, który posiada wszystkie poniższe charakterystyki albo przynajmniej ich większość: ma nietrywialną strukturę w każdej skali, struktura ta nie daje się łatwo opisać w języku tradycyjnej geometrii euklidesowej, jest samo-podobny, jeśli nie w sensie dokładnym, to przybliżonym lub stochastycznym, jego wymiar Hausdorffa jest większy niż jego wymiar topologiczny, ma względnie prostą definicję rekurencyjną, ma naturalny ("poszarpany", "kłębiasty" itp.) wygląd;
[24] Taka autoignorancja prowadzi – kiedy pojawiają się społeczne protesty – do komentarzy prominentnych osób w stylu: macie swoje samorządy, sądy, instancje, prawa, swobody, macie całą tę uświęconą demokrację, czego więc chcecie od rządu, ministrów, urzędów, organów, służb, radźcie sobie, to wolny kraj. W tym komentarzu jest pułapka: zawsze oponenci, a zwłaszcza dysydenci, mogą zapytać: to po co nam ty, prominencie, luminarzu, decydencie, możemy sobie poradzić bez ciebie;
[25] Jest to model ekonometryczny stworzony przeze mnie, którego „literacka” wersja znajduje się tu: https://publications.webnode.com/news/drugi%20fragment%20artykułu/ , ale zalecam zapoznanie się z całym blokiem tekstów „Polityczne suicydalia gospodarki”: https://publications.webnode.com/artykuł%20suicydalia/ ;
[26] Krytyka (łac. criticus – osądzający) – analiza i ocena dobrych i złych stron z punktu widzenia określonych wartości (np. praktycznych, etycznych, poznawczych, naukowych, estetycznych, poprawnych) jako niezbędny element myślenia. Może dotyczyć wielu dziedzin np. nauki (krytyka naukowa), poprawności formalnej (krytyka logiczna), poprawności merytorycznej (krytyka merytoryczna lub krytyka empiryczna), metod (krytyka metodologiczna), etc.;