Janusz Palikot – fiury żołądkowo-gorzki

2013-12-05 01:36

 

Pajacem być – rzecz ludzka, ale czemu się z tym obnosić?

 

„Kiedy (…) zaczynamy rozmawiać o rodzinnym Biłgoraju, wrażenie wystudiowanej kreacji znika. W oczach Palikota trudno nie zauważyć prawdziwej nostalgii. - Drewniany dom na ulicy Ogrodowej, sitarskie zagrody, rozlewnia wody mineralnej, niskie płoty, przez które przeskakiwałem z kolegami... To wszystko obrazy, które mam w pamięci - mówi w zadumie. - To moja historia, tradycja, kultura. Moja tożsamość”[1].

Janusz miał 5 minut drogi do ogólniaka, 3 minuty do skansenu sitarskiego[2], tyle samo do kościoła św. Jerzego. Wszędzie miał blisko, bo mieszkał w samym centrum miasteczka. Kiedy w letnie wieczory rozmyślał przy otwartym oknie – słyszał jednostajny szum wielotonowych pociągów mknących z ZSRR na Śląsk po Linii Hutniczej Szerokotorowej.

"Żałosne", czyli obrzęd pożegnania sitarzy polegał na wspólnym spotkaniu wyjeżdżających oraz ich rodzin, podczas którego rozmawiano i bawiono się. Następnego dnia sitarze wyjeżdżali z miasta, czemu towarzyszyli wszyscy mieszkańcy. Przy figurze św. Jana Nepomucena (patrona biłgorajskich sitarzy, figura znajduje się przy dzisiejszym skrzyżowaniu ul. Zamojskiej i Łąkowej) następowało huczne pożegnanie. Podobnie wyglądało powitanie wracających, które nazywane było "Radosne". Święto to nadal – teraz już w cepeliadowej formule – jest co dwa lata biłgorajskim wydarzeniem.

Biłgoraj (jid. בילגוריי, ros. Билгорай, ukr. Білго́рай) – miasto i gmina w południowo-wschodniej Polsce, w województwie lubelskim, siedziba powiatu biłgorajskiego. Z Biłgoraje wszędzie jest niedaleko, pod warunkiem, że ma się samochód: do Lublina 79 km, do Rzeszowa 76 km, do granicy pod Hrubieszowem – 90 km, do Sandomierza – 70 km. Jako że Lublin okazał się bliżej niż Kraków (204 km), Kowel (158 km), Brześć (189 km) i Warszawa (222 km), a nawet Kielce (152 km), a chciało się studiować nie byle gdzie – Janusz postawił na KUL, filozofię. Zamienił Lublin na Warszawę – i tak już mu zostało: zmieniał miasta, domy (Lublin, Suwalszczyzna), żony, rodzaj biznesu, przynależność polityczną. Raz żałosne, raz radosne. Tylko poczucie humory ma wciąż biłgorajskie: jak nie świński łeb, to damski „przyjaciel”, jak nie „trawka”, to „małpka”. Myślę sobie, że ruch własnego imienia też był takim szczególnym dowcipem.

Folklor biłgorajski przypadł do gustu Ciechowskiemu: "Piejo kury piejo, Ni majo koguta. Oj, ładna to jest ładna, biłgorajsko nuta". Słowo „ładny” w mowie słowiańskiej oznacza nie tyle urodę, ile poukładanie, porządek, ład. Ma też „łada” inne, bardziej frywolne znaczenie, i wcale nie mam na myśli motoryzacji.

Charakterystyczny smak Żołądkowej Gorzkiej jest wynikiem połączenia oraz przygotowania odpowiednich ziół i suszonych owoców (maceracja ziół i leżakowanie). W skład receptury wchodzą między innymi: bylica piołun, tysiącznik, korzeń goryczki, kora chinowca, pieprz, kubeba i kłącze galangi. Aromatu przydają zaś goździki, cynamon i gałka muszkatołowa. Charakterystyczną barwę zapewnia dodatek karmelu. Zawartość alkoholu w Wódce Żołądkowej Gorzkiej wynosiła 40%. Od 2011 roku zawartość alkoholu wynosiła 38%, obecnie (2013 r.) 36%. Smaku do takich trunków nabrał chyba małoletni Palikot zagłębiając się w biłgorajski folklor na wagarach: obok "piroga biłgorajskiego", robionego z kaszy gryczanej, sera i ziemniaków – dietę miejscową uświetnia "żurawinówka biłgorajska" – mocny, tradycyjny alkohol wyrabiany ze spirytusu, cukru oraz zbieranych późną jesienią żurawin.

Ja się wcale nie dziwię, że degustator takiego zacnego trunku pisze dzieło magisterskie pod tytułem godnym rozprawy habilitacyjnej: „Transcendentalna jedność apercepcji u Kanta”. A może pomyliłem kolejność: najpierw napisał, a potem, żeby to zrozumieć, zażył. Już sama pedialna notka na ten temat – to bezlitosna selekcja umysłów mniej wyćwiczonych[3]. Nie próbujcie tego w domu, idźcie z tym do fachowców…!

Żołądkowa Gorzka jest – zapewne – jedną z dwóch wódek konkurujących z kultową Żubrówką (w tej lidze gra również litewska „trój-dziewiątka”, Trejos Devynerios).

Do Lubartowa z Biłgoraja jest zaledwie 100 kilometrów.

/z popularnej piosenki śpiewanej przez A. Rosiewicza/:

• W Lubartowie na jarmarku
• można kupić dobre piwo
• nie ma mowy w nim o pianie
• ale za to dużo taniej

 

• Na straganie, na straganie
• świeczki buty i ubranie
• tylko czasem głos ponury
• woła głośno "maść na szczury"
• woła głośno "maść na szczury"!

(…)

• Ery, pery, pompki i rowery
• książki i pilniczki
• halabardy, świczki
• samochody odrzutowe
• samoloty osobowe
• bomby kobaltowe
• no i maść na szczury
• Bierzemy takiego szczura za przednie łapki i smarujemy go maścią cyk cyk.
• Można tak, a można inaczej.
• Na drugi dzień szczur źle się czuje
• Na trzeci dzień szczur jest gotów
• I któż mi z państwa zaprzeczy, mając takiego szczura w ręku że nie można go popukać po głowie.
• Ery, pery, pompki i rowery, książki i pilniczki, halabardy, świczki

Janusz Palikot chyba odrastał od tego, co czytamy powyżej, albo co znakomicie wyśpiewywał kabaret Dudek: „Ni wyżyna, ni nizina, Ni krzywizna, ni równina - Taka gmina. Spotkasz chłopa - gęba sina, Oj, nie wraca ci on z kina - Taka gmina. Miast kobiety, śpiewu, wina - Wóda, czkawka, Gwiżdż Janina - Taka gmina. Nikt od ucha nie ucina, Tylko czasem chrząszcz brzmi w trzcinach Taka gmina”. Jak to się stało, że wrażliwy i inteligentny człowiek z „takiej gminy” mimo wszystko robi za wiejskiego głupka z Parlamencie – warte jest zachodu jakiegoś magistranta.

Forest Gump PL